Orkestklas ZDM en MOV: De jeugd heeft de toekomst

In een notendop: Concordia is er altijd veel aan gelegen om de jeugd te stimuleren muziek te maken. Het liefst bij de harmonie natuurlijk, maar niet persé alleen maar bij Concordia.
Eerst was er het idee om de jeugdige muzikantjes wat meer perspectief te bieden door ze al in een vroeg stadium samen te laten spelen. Dat werd de orkestklas. Een half jaar tot een jaar les was voldoende om in te stromen.

Vóór er überhaupt een instrument gekozen werd, moest er een vooropleiding komen met ruime keuze mogelijkheden om het instrumentale pad op te gaan. En het liefst te kiezen voor een studie op een instrument (zingen of dansen kon natuurlijk ook!) En nóg liever een instrument dat ook in de harmonie mee zou kunnen spelen in de toekomst.
Dat werd de ZDM opleiding: Zang Dans Muziekopleiding.

Het spreekwoord zegt: zoals de ouden zongen piepen de jongen. Maar bij de harmonie werd het zoals de jongen piepen, papagaaien de ouden……
De “rijpere” jeugd kreeg de kans om een soort ZDM opleiding op hun niveau te gaan volgen en zo te kijken of er alsnog een toekomst in de muziek in het verschiet lag. De MOV ontstond. Muziekonderwijs Volwassenen!

Ook bij het slagwerk had, en kreeg de jeugd steeds meer aandacht. Maar daar weet ondergetekende niet het fijne van. Andere flyer voor méér info hierover. Zijdelings kwamen de ZDM-ers wel in aanraking met de jeugdslagwerkers op hun jaarlijkse concert. En deze jeugdslagwerkers begonnen na ongeveer een jaar óók in de orkestklas. Van de orkestklas (C- orkest) stroomden ze door na het A-diploma naar het jeugdorkest (B orkest) of jeugdslagwerk. Na het B- diploma ontving het A- orkest ze met open armen. De leden van het A- orkest zorgden weer voor inspiratie bij de ZDM instrument verkenningen om de jeugd enthousiast te maken voor hun instrument! Zo is de cirkel weer rond. “The circle of music” zeg maar.

We zoomen wat verder in op het wel en wee van de orkestklas. Zoals gezegd jeugdige spelers, nét begonnen aan hun muzikale ontdekkingstocht op hun instrument. Ondergetekende ging de uitdaging aan om deze groep samen te laten spelen. Zelf niet geschoold op een blaas- of slaginstrument, maar wel met de opleiding Schoolmuziek op zak. Én een werkgever die er alles aan deed om de jeugd een podium te bieden. Gratis huur van een instrument. Hoge korting op het lesgeld van de muziekschool, gratis samenspeelklas én een fantastisch jeugdconcert ieder jaar. Maar daarover later meer. Dat gratis instrument werd door sommigen wat lichtvoetig opgevat. Na de orkestklas was het leuk om nog even te spelen op het schoolplein van de Jenaplan. Instrument buiten naast de fiets aan de zijkant van de Haarstraat (toen ingang) en om Da Capo heen, spelen maar.
Ondanks verschillende waarschuwingen van Marga dat die dure instrumenten onbeheerd buiten stonden, werd daar weinig op uit gedaan. Tot op een dag dat de instrumenten verdwenen bleken toen de heren besloten huiswaarts te keren. De omgeving werd afgezocht…. Niets. Met lood in de schoenen de ouders ingelicht. In het dorp rondgevraagd of iemand iets wist van die instrumenten……. Briefjes geschreven om overal rond te gaan hangen in het dorp. Voor na het weekend een afspraak gemaakt met de politie.Totdat één van de ouders Marga belde over het gebeurde. Zij kon de ouder snel gerust stellen en mede delen dat de instrumenten bij haar thuis lagen (een lesje voor de jonge muzikanten dus!). De ouders besloten mee te spelen, en nét voordat ze samen naar de politie zouden gaan werd de waarheid uit de doeken gedaan. Heel gedwee namen de leerlingen hun instrumenten de volgende week weer zélf mee naar huis!
Klonk het meteen fantastisch? Nee echt niet. Vond iedereen het even gemakkelijk … Nee zeker te weten niet. Maar hadden ze er plezier in en leerden ze er van…… Volgens mij de meesten wel. Al moest er soms het nodige kunst en vliegwerk plaatsvinden aan de partijen die de spelers aan konden. Oh jij hebt de fis nog niet gehad? En jij kunt nog geen hoge c spelen. Twee mollen ook nog niet in de les geleerd, en zestiende noten? Wat zijn dat?
Veel stukken werden dus “geschreven” op het niveau en de bezetting die we hadden. Dat wisselde elk jaar. Elk jaar mochten we ook in de kerk met kerst het Kindje wiegen begeleiden samen met de de ZDM. En deelnemen aan het jeugdconcert in Da Capo (zelfs een keer bij Spilman op de Parochiade spelen in 1995).Om nóg meer inspiratie te krijgen mochten ze een repetitie naast een muzikant zitten van het jeugd- of grote orkest! Hoe gaaf was dat!

ZDM perikelen van 1993 – 2007

Er was “in die tijd” (1991-92) onvrede met de bestaande muziekschoolopleiding was. En laat er nou toevallig een aspirant orkestlid in de vereniging zijn die haar opleiding Schoolmuziek aan het conservatorium had afgerond. In staat moeten zijn een algemeen vormende muziekopleiding te verzorgen. Ideeën hebbende de vorm en inhoud aan te geven kreeg Ondergetekende de kans en ruim baan zo’n opleiding in te richten. Motto: bied jeugdige leerlingen een zo breed mogelijk scala aan muzikale belevenissen, om zo te interesse te wekken, stimuleren of in banen te leiden naar een muzikale toekomst.
En zie de ZDM (Zang Dans Muziekopleiding) was geboren…..1993.
Meteen werd gestart met leerlingen die al een jaar muziekschool hadden gedaan ZDM II en het werven van nieuwe eerste jaars leerlingen in groepen 4 en 5. (voorwaarde was dat kinderen konden lezen).
Gestart zijn we meteen al met 20 leerlingen en we groeiden in 2004 naar 50 leerlingen in ZDM I én II samen.
Ook bij de ZDM gold: instrument van de vereniging. Er werden blokfluiten aangeschaft. De plastic hoesjes waarin de fluiten geleverd werden waren onhandig, dus het Conda-team (damescomité van Concordia) toog aan de slag en naaide fraaie handzame stoffen hoezen. Ook een wisser om de fluit schoon te maken en een instructie voor het onderhoud van het instrument.

De opleiding

Zoals gezegd, kinderen breed opleiden enthousiasmeren. Natuurlijk moesten ze noten leren en natuurlijk ook op de blokfluit spelen (al hebben sommige fluiten thuis meer ín de hoes gezeten dan dat ze er uit kwamen). Wat deden we nog meer: liedjes zingen, dansen, spelen op de slagwerkinstrumenten van het groot orkest!!!!!!!! Alles hadden we bij de hand, dus waarom niet gebruiken. Niet zo’n klein handtrommeltje, nee gewoon de tom van het drumstel…… In de voormalige gymzaal voldoende ruimte om van de blokfluitstoel in twee tellen midden in de zaal te staan voor muziekspelletjes. Zoals het schijnen met zaklampen op de muziek van Vivaldi, en muziekparcours lopen, bewegen voor de enorme spiegelwand of tekenen op muziek op de grond. Alles om zo breed mogelijk muziek te beleven, ervaren wat het met jouw doet.

Kerst

Dan met Kerst naar de Kerk om het Kindje wiegen voor de jongste kinderen te ondersteunen, met liedjes en instrumentale stukjes. Eén van de hoogtepunten was dat een jongens engel hoog op een huishoudtrap zijn engelen gezang mocht laten klinken. Het lange kleed viel over het bovenste deel van de trap, het gezang klonk hemels…..
In 2000 de samenwerking met groep 3-4 van de basisschool en juf Anny Helmers die de viering voor bereidden. Zij hadden het verhaal dat werd uitgebeeld, ZDM I en II en orkestklas deden de muzikale omlijsting. Een traktatie was altijd de beloning waar reikhalzend naar werd uitgekeken.

Na het jaarlijkse jeugdconcert in Da Capo dat altijd stampvol zat moest de balans worden opgemaakt of ZDM I-ners doorgingen naar het volgende jaar, of ZDM II-ers een instrument gingen bespelen. Wat waren we trots, dat jarenlang álle tweedejaars voor een vervolg op een instrument kozen (niet allemaal harmonie instrumenten….. maar toch!). Éen van de leerlingen in het 2e jaar van de ZDM had al aangegeven dat hij absoluut niet verder wilde met muziek. Alle instrumentenverkenningen ten spijt…. Hij zag een muzikaal vervolg niet zitten. Totdat de houten blaasinstrumenten aan de beurt waren. Kinderen konden op verschillende plekken in Da Capo instrumenten uitproberen (bemand door leden van het grote orkest). In de bestuurskamer zat…….? met haar fagot. Deze leerling wist er meteen een heel mooie toon uit te krijgen, wat écht niet vanzelfsprekend is op een fagot. Zijn conclusie was: dit ga ik spelen. Ondanks vragen om misschien eerst op een minder groot (duur) instrument te proberen, hield hij voet bij stuk. En zie: hij speelt nu nog steeds in het A-orkest!
Na het eerste jaar was er een getuigschrift, en na het 2e jaar ontvingen de leerlingen een diploma.

Jeugdconcerten

En dan de concerten: hoogtepunt van het jaar. In2001 deden daar maar liefst 80 jongeren aan mee: ZDM I en II, orkestklas, jeugdorkest, jeugdslagwerkers en (mini) majorettes.
Altijd een thema: De jeugd goes wild (cowboys indianen), Rovers en jungle, Cirque du Concorde waarbij het podium was omgetoverd in een ware circustent. Sowieso werden kosten nog moeite gespaard om de zaal voor deze concerten aan te kleden. Pilaren met zilverpapier erom?…. geen probleem, een geschilderd doek voor een oudhollandse sfeer? wordt geregeld…. ijzeren voorwerpen om op te spelen bij speciale muziek……. Komt voor elkaar. . Zee wind, water, We gaan op reis, School van vliegen maar en Kasteeltijd, waarbij een prinses aan het lachen gemaakt moest worden. Dorian (lid van de jeugdcommissie) speelde haar rol van nukkige prinses zó overtuigend, dat toen ze uiteindelijk aan het lachen werd gemaakt er een golf van opluchting voor in de zaal te horen was bij de jongere broertjes en zusjes in het publiek!!
Boer en boerin waren Hans en Anita (orkestleden) bijvoorbeeld bij het oud Hollandse thema. Meerdere muzikanten verleenden aan deze concerten hun medewerking zowel op het podium als in de kleedkamers, kantine, licht geluid, en opbouw en…… hand en spandiensten.
Ook het publiek werd af en toe ingeschakeld om bijvoorbeeld een stuk mee te spelen op boomwackers! Notatie via de beamer op de wanden in Da Capo.

Hoogtepunt: Het 10 jarig bestaan van de ZDM. Er kwamen polo’s voor de jeugd en een nieuw logo. De pers werd uitgebreid ingelicht.
Het jeugdconcert werd begeleid door het grote A orkest en niet in Da Capo maar in de sporthal!!!! Thema: Veel noten op de zang hebben. Dorian en Suzan waren de noten die hun muziek zochten. Ook speelde in 2003 het A- orkest tijdens hun kerstconcert de musical : Het mooiste Geschenk, waarbij de ZDM leden de liedjes zongen en soms meespeelden met percussie. Orkestklas en jeugdorkest speelden waar mogelijk ook mee!

Campagnes

Natuurlijk hebben we campagne gevoerd voor de ZDM. Jaarlijks werd één ochtend gereserveerd voor het bezoek van de groepen 3 en 4 van de basisscholen om kennis te maken met de ZDM opleiding. De ZDM-mers mochten die ochtend hun lessen missen en lieten zien wat je zoal leerde in die grote zaal van Concordia. De leerlingen zelf gingen ook aan de slag. Zingen dansen en zelfs 2 tonen blokfluiten konden ze na die ochtend. (We hadden wel één gaatje afgeplakt… maar toch).
Ook folders hebben we gemaakt en flyers voor de concerten. Om de muzikale interesses verder aan te wakkeren gingen we jaarlijks naar een concert of optreden op muziek gebied.
Naar de Storm of Amphion of Muziekschool. Van Introdans tot een operavoorstelling….. breed aanbod!

Het grote aantal mensen dat op de jeugdconcerten kwam deed het groot orkest wel eens watertanden!
Andere verenigingen keken vaak watertandend naar de doorstroom van onze jeugd naar de diverse geledingen. Iets om met trots op terug te kijken. Resultaat van een doorgewinterde visie: WIE JE JEUGD HEEFT, HEEFT DE TOEKOMST!